Onder de noemer Duurzame Ontwikkelingsdoelen (SDG’s of Sustainable Development Goals) zijn zeventien doelen geformuleerd om in 2030 van de wereld een betere plek te hebben gemaakt. Deze SDG’s zijn een mondiaal kompas voor uitdagingen als armoede, onderwijs en de klimaatcrisis. Een aantal organisaties stelde zich vervolgens de vraag: Hoe kunnen bibliotheken de SDG’s in hun programmering integreren? En is het mogelijk om verder te gaan dan burgers te informeren? Lukt het de Bibliotheek om mensen daadwerkelijk te activeren?
De Bibliotheek en SDG’s
Werken aan een betere wereld is in de missie van iedere Bibliotheek verankerd. Vanuit die optiek bezien is het vanzelfsprekend dat iedere Bibliotheek aandacht besteed aan één of meer SDG’s. De vraag is alleen hoe en in welke mate.
In 2019 startte een samenwerkingsverband van acht organisaties een verkenning om tot een nieuwe visie op programmeren te komen. Doel was een blauwdruk voor SDG-programmering die door iedere Bibliotheek – groot of klein – kan worden toegepast.
‘SDG-programmeren’ als ankerpunt
Al werkend aan de blauwdruk bleek dat de realiteit niet zo eenvoudig is. Sommige thema’s stonden al frequent in de spotlight. Andere thema’s waren te groots of te ‘stads’ en daardoor minder geschikt voor kleine(re) (plattelands)bibliotheken. Of thema’s sloten niet aan bij de wensen en behoeften van de gemeenschap. En soms struikelden de samenwerkingspartners over interne organisatorische drempels.
Wat wel duidelijk werd, is dat bibliotheekorganisaties met de SDG’s een nieuw krachtig fundament kunnen leggen onder hun programmering. En dat daarmee de gelegenheid geboden wordt om met nieuwe partners in gesprek te gaan en te experimenteren met een niet alledaagse programmering. Uiteindelijk is het idee van de blauwdruk losgelaten en de aandacht verlegd naar de ontwikkeling van een methodiek om de ontwikkelingsdoelen in de organisatie te verankeren.
De eerste ideeën
Al brainstormend kwamen de deelnemende bibliotheken met een breed scala aan onderwerpen voor de SDG-programmering:
- Bibliotheek Wijchen: Stelt de komende jaren ieder jaar één van de SDG’s centraal.
- Bibliotheek Rivierenland: Samenwerkingen aangegaan met de duurzame wijk in Culemborg en zijn samen met andere partijen aan het verkennen hoe ze programmering rondom de doelen van de SDG over Klimaatactie meer centraal kunnen zetten.
- Bibliotheek Deventer: Een themaweek rondom duurzaam eten en kookboeken, met aandacht voor het verbouwen van voedsel, duurzaam (duurzamer) koken en goed voor jezelf zorgen.
- Bibliotheek Kampen: Een brainstormweek over sociale ongelijkheid. Binnen de setting van een glazen huis – een broeikas – groeien de gedachten over ongelijkheid in Kampen en hoe men deze zichtbaar en tastbaar kan maken voor iedereen.
- Bibliotheek Utrecht: Tijdens sessies met partners die met andere ogen naar de SDG-uitdagingen kijken kwamen weer heel andere initiatieven boven tafel. Zoals bijvoorbeeld een bijeenkomst ‘demonstreren kun je leren’ en een ‘nachtelijk buitenspelen’-programma om de gevolgen van klimaatverandering in de publieke ruimte zichtbaar te maken.
Hoe verder?
Tijdens het project werd duidelijk dat iedere Bibliotheek uniek is. De manier waarop een Bibliotheek de SDG’s in de programmering wil opnemen is afhankelijk van onder andere de beleidsspeerpunten, de samenstelling van het werkgebied en de samenwerkingspartners.
Zelf aan de slag met de SDG’s? Kijk op SDG-Bibliotheek.nl. Daar vind je binnenkort:
- de formatbooks voor bibliotheken en
- mixtapes waarin de betrokken bibliotheken over hun ervaringen vertellen.
Expertsessies
In maart organiseren we expertsessies 'Samenwerken aan een betere wereld'. Meld je aan voor 18 maart en/of 25 maart. Op de hoogte blijven van ontwikkelingen? Schrijf je in voor de nieuwsbrief
Aan dit project werkten de volgende partijen mee: Rijnbrink, Stichting SETUP, Bibliotheek Utrecht, Bibliotheek Midden-Brabant, Bibliotheek Deventer, Bibliotheek Kampen, Bibliotheek Rivierenland en Bibliotheek Wijchen. Het project is mede tot stand gekomen door een subsidie vanuit Stichting Pica.
Meer weten? Neem contact op met Elin Groot Rouwen.